دیابت در زنان و درمان آن

آمار ابتلا به دیابت در زنان

نرخ مرگ‌ومیر ناشی از دیابت در زنان بیش از مردان است، اما آمارها نشان می‌دهد که افزایش ابتلا به دیابت نوع دوم در مردان بیشتر از زنان شده است. پژوهش‌های انجام‌شده حاکی از تفاوت اثرات دیابت روی مردان و زنان است. نتایج این پژوهش‌ها به قرار زیر است:

زنان اغلب درمان‌های تهاجمی کمتری برای مشکلات قلبی-عروقی و دیابت دریافت می‌کنند.

تشخیص بعضی عوارض و خطرات دیابت در زنان دشوارتر از مردان است.

بیماری های قلبی زنان در اغلب موارد با بیماری‌های قلبی مردان متفاوت است.

عملکرد هورمون‌ها و التهاب در بدن زنان با بدن مردان متفاوت است.

بنا به آمار سال ۲۰۱۵ در آمریکا، حدود ۱۱٫۷ میلیون نفر از زنان و ۱۱٫۳ میلیون نفر از مردان به دیابت مبتلا هستند. آمارهای جهانی سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۴ هم نشان می‌دهد که تعداد مبتلایان به دیابت در جهان در سال ۱۹۸۰، ۱۰۸ میلیون نفر بوده و در سال ۲۰۱۴ به ۴۲۲ میلیون نفر رسیده است.1

نشانه های دیابت در زنان

وقتی بدن با مشکلات سوخت و سازی مواجه می‌شود و توانایی ذخیره گلوکز و استفاده از آن را به عنوان منبع انرژی نداشته باشد، به دیابت نوع ۲ یا همان دیابت بزرگسالان مبتلا می‌شود. در این حالت بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند یا توانایی استفاده از آن را ندارد. عواملی مثل بی‌تحرکی، چاقی، وراثت، بالا رفتن سن، سندروم تخمدان پلی کیستیک، فشار خون بالا و بالا بودن سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون باعث ابتلا شدن به دیابت نوع دوم در افراد می‌شود.

حتی در مواردی این نوع از دیابت در دوران بعد از بارداری در زنانی که هیچ سابقه‌ و نشانه‌های وراثتی از دیابت نداشتند، بروز کرده است. اما موضوع بحث ما علاوه بر عوامل بروز این بیماری، نشانه های دیابت در زنان است. متاسفانه نشانه‌های دیابت به تشنگی و تکرر ادرار خلاصه نمی‌شود، دیابت نشانه‌های پنهان دیگری هم دارد که شاید از آن بی‌خبر باشید!
 

گرسنگی مداوم

وقتی بدن توانایی تبدیل قند به انرژی را از دست بدهد، فرد مدام دچار ضعف و گرسنگی می‌شود. در اینصورت فرد با خوردن غذا هم سیر نمی‌شود. چون مشکل اصلی دیابت است که باید برطرف شود. بنابراین در صورت احساس گرسنگی مداوم به پزشک مراجعه کنید.

روند کند بهبود زخم و بریدگی

فردی که مبتلا به دیابت شده است اگر دچار جراحت شود، نسبت به فرد عادی روند آهسته‌تری برای بهبود تجربه می‌کند. چون قند بالا باعث ضخیم و محکم شدن دیواره عروق می‌شود که گردش خون در بدن را کاهش می‌دهد. بنابراین اکسیژن و خون کمتری به محل رسیده و زخم دیرتر بهبود می‌یابد.
 

بی‌حسی

بی‌حسی و احساس ضعف در انگشتان پا و دست می‌تواند نشانه‌های ابتلا به بیماری قند باشد. به همان دلیل کاهش جریان خون! کاهش جریان خون باعث آسیب عصبی می‌شود.
 

خارش پوست

از نشانه های دیابت در زنان ، کاهش جریان خون در بدن، باعث کاهش عمل غدد تعریق شده و فرد دچار خشکی پوست می‌شود که خارش پوست را به همراه دارد.

چنانچه استفاده منظم از مرطوب‌کننده‌ها این مشکل را برطرف نکند، توصیه می‌شود حتما فرد مبتلا در مراجعه بعدی خود به پزشک، موضوع را با او در میان بگذارد.
 

ضعف بینایی و حتی در مواردی بهبود بینایی فرد

تاری و ضعف در بینایی می‌تواند از نشانه های دیابت باشد. افزایش قند موجب تغییرات الکترولیتی در بدن شده و التهاب عنبیه را به همراه دارد. اما بهبود بینایی فرد چرا!

با عرض معذرت اگر متوجه شدید که عینک‌تان را می‌توانید یکدفعه کنار بگذارید و چشمانتان تیز بین شده است، اصلا خوشحال نشوید. با این که همه فکر می‌کنند که تاری دید و کم شدن بینایی از نشانه‌های دیابت است، اما بهبود بینایی و تیز بین شدن هم می‌تواند از نشانه‌های دیابت باشد.

وقتی سطح مایعات در بدن با وجود دیابت تغییر می‌کند، بینایی فرد هم دچار نوسان می‌شود.
 

کاهش شنوایی فرد

اگر هنگام گفت و گو با دیگران چیزی از مکالمه‌تان نمی‌فهمید و از طرف مقابل می‌خواهید حرفش را تکرار کند یا این که مدام در حال زیاد کردن صدای تلویزیون هستید، حتما از پزشک بخواهید برایتان آزمایش خون بنویسد. چون کم شدن شنوایی از نشانه‌های دیابت است. بر اساس تحقیقات، دیابت رگ‌های خونی و اعصب گوش را دچار آسیب کرده و شنوایی فرد را کاهش می‌دهد.
 

تغییرات پوستی

تغییرات پوستی شامل تیره‌تر شدن و ضخیم‌تر شدن قسمت‌هایی از بدن و ایجاد لکه‌های زبر و مخملی در نواحی مختلف بدن به خصوص چین‌خوردگی‌ها ممکن است ناشی از بالا رفتن بیش از حد قند خون و از نشانه های دیابت در زنان باشد. وقتی فرد دچار دیابت می‌شود، انسولین بالا رشد سلول‌های پوست را افزایش می‌دهد.

تراکم رنگدانه‌های تولید شده، باعث به‌وجود آمدن لکه‌های تیره‌تر و مخملی‌شکل روی پوست می‌شوند. البته این اختلالات پوستی ممکن است که ریشه وراثتی داشته باشد. اما در صورت مشاهده همچین مشکلاتی، تست قند خون اولین اقدامی است که باید انجام دهید.2

عوارض دیابت در زنان

زنان به دلیل تفاوت های هورمونی، دوران قاعدگی، تفاوت های فیزیکی و فیزیولوژیک سیستم دفع ادرار، بارداری و یائسگی با عوارض متفاوتی نسبت به مردان روبرو هستند که به دلیل تغییر این شرایط در دوران های مختلف زندگی زنان، با نوسانات احتمالی قند و عوارض  ناشی از آن مواجه هستند.
 

عفونت زنان

اکثر زنان در دوران زندگی خود یک یا چند بار به انواع عفونت قارچی یا باکتریایی مجاری ادراری یا ناحیه واژینال مبتلا می شوند. اما زنان دیابتی خصوصا در صورت ابتلا به فشار خون بالا ریسک بیشتری برای ابتلا به این نوع عفونت ها دارند. همچنین درمان عفونت در زنان دیابتی مشکل تر بوده و امکان عود آن بالاتر است.
 

عفونت ادراری

بیش از ۵۰% زنان دیابتی به عفونت مجاری ادراری مبتلا می شوند که در میان زنان دیابتی درصد ابتلا افزایش می یابد. علت ایجاد عفونت های قارچی در مجاری ادراری زنان دیابتی بالا بودن طولانی مدت قند خون می باشد. قند بالا سیستم ایمنی بدن را تضعیف می نماید. از سوی دیگر دیابت منجر به تکرر ادرار یا گاهی بی اختیاری شده و در برخی زنان منجر به ناتوانی مثانه برای تخلیه کامل ادرار می گردد.

از آن جایی که در افراد دیابتی بخشی از قند اضافی خون از طریق ادرار دفع می شود، شرایط برای رشد و تکثیر قارچ های فرصت طلب همچون مخمر و باکتری ها فراهم می گردد. ورود اجسام کتونی در ادرار با بر هم زدن اسیدیته ناحیه واژینال عامل دیگری برای ایجاد عفونت مجاری ادراری است.
 

عفونت واژن

ناحیه واژینال یا دهانه رحم در معرض آلودگی با ادرار و مدفوع بوده و به دلیل وجود رطوبت شرایط مناسبی برای تکثیر انواع عوامل بیماری دارد. در زنان سالم اسیدیته خاص این ناحیه با ترشح هورمون های زنانه کنترل شده و مانع رشد میکروب ها و عفونت می گردد. اما در زنان دیابتیک مشکلاتی همچون تکرر ادرار، بی اختیاری، ضعف سیستم ایمنی، افزایش خشکی واژن، تغییر اسیدیته ناحیه و در نتیجه تغییر فلور میکروبی منجر به شیوع عفونت های واژینال می شوند.3

درمان دیابت در زنان

در مراحل مختلف زندگی، بدن زنان موانعی برای مدیریت دیابت و قند خون به وجود می‌آورد. در این حین، امکان وقوع چالش‌هایی وجود دارد:

مصرف بعضی از قرص‌های بارداری باعث افزایش گلوکز می‌شود. برای رفع این مشکل باید از پزشک بخواهید تا برای‌تان قرص ضدبارداری مناسب‌تری با دوز کمتر تجویز کند؛

گلوکز موجود در بدن می‌تواند باعث عفونت قارچی شود. گلوکز، سرعت رشد قارچ‌ها را افزایش می‌دهد. برای درمان عفونت‌های قارچی، داروهای با/بدون نسخه‌ای در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. با کنترل سطح قند خون خود می‌توانید مانع از بروز عفونت‌های قارچی شوید.

مصرف مقدار مناسب انسولین مطابق دستور پزشک، ورزش مرتب، کاهش مصرف کربوهیدرات، کنترل سطح گلوکز خون و مصرف غذاهایی با گلیسیمیک (شاخصی عددی برای نشان دادن اثر هر غذا بر سطح قند خون) باعث کنترل دیابت می‌شود.2

پینوشتها
1.www.chetor.com
2.www.kalleh.com
3.www.bazarteb.ir